FLAŞ HABER:
Ana Sayfa Haber 4 Aralık 2023 71 Görüntüleme

KIZIL KÖPRÜ / 2

Söz konusu bu gözlerin sağlı sollu iki ayaktan iç yüzeylerini köprünün 3. Ve 4. gözlerini temel alarak ölçtüğümüzde, dikey 1,9 metre düz yükselen taş örümü biçiminin bu yükseklikten sonra iki ayağı tavanda birleştirmek amacıyla eğilerek örülmeye başladığını ve yarım yuvar tavan biçiminde köprü ayaklarını birleştirdiğini görürüz. 1,9 metre düz yükselen dik ayak yüzlerinin eğilmeye başladığı düzey ile yarım yuvar tavanın en üst ucu arasında kalan bölümü 1,1 metre yükseklikte ölçülür. Böylece köprünün en yüksek gözleri olan 3. ve 4. gözlerde iç yükseklik daha önce de belirttiğimiz gibi kendini 3 metreye ulaştırmış olur.
Taban tavan arası ölçüler değerlendirildiğinde, kuru çay suyunun kaygı oluşturma eşiğinde akabileceği kış taşkını düzeyinin en çok 2,5 metre yükseklikte olacağını temel alırsak, beş gözün ortalama ölçülerini iki ayak arası 4,5 metre göz genişliği, 2,5 metre taşkın su yüksekliği ve 5,9 metre göz içi suyun geçiş yolu uzunluğu üzerinden sayısal dökümü bize göz başına su sığasının 66,375 metre küp olduğunu verir. Göz başına çıkan sonucu beş gözle çarptığımızdaysa köprü altının toplam su sığasının yaklaşık 332 ton olup bu suyu köprü ayaklarına ek yapılı topuk ve ayakuçları yetisiyle denetimi altından geçirdiğini görüp ölçeriz.
Çıkan sonuca göre birim sürede (saniye) köprü altından akacak suyun taşkın döneminde elde ettiğimiz sığanın 3 katı olabileceğini öngörürsek, bunun sonucunda gün boyu köprü altından geçen suyun en yüksek 86 milyon tonu bulabileceği sonucuna ulaşılabiliriz.
Köprünün güç duruma düşebileceği aşırı kış taşkını baskınlarından korunması ve bugüne değin geldiği süreç sonrasında daha çok olumsuz etki almaması için köprü çevresinde kurtarma amaçlı yapısal bir düzenlemeye gidilmiş ve bu doğrultuda kuru çay yatağı üzerinde yer alan bu taş köprüden suyun geliş yönünde 65 metre yukarı-kuzey konumu ile köprüden suyun çıkış yönünde 52 metre aşağı-güney konumunda ek su giriş çıkışı verilen 150 metre uzunluğunda 5-6 metre genişliğinde bir suyak yolu (su kanalı) açılmıştır.
Yukarı (kuzey) yönden gelecek olan taşkın suyunun açılmış olan bu suyak yoluna geçişini kolaylaması için suyak ağzına denk konumda kuru çay yatağına bir tümsek yapılmış ve bu konumdaki tümsekte suyun engelle karşılaşıp yapılmış olan suyak içine (yukarıdan aşağıya doğru sağda) bir bölümünün akması amaçlanmıştır. Böylece köprü altından geçebilecek taşkın su yükü, bu suyak yolu aracılığıyla köprü altı gözlerin toplam su sığasına oranla yaklaşık 4/1 ile 5/1 oranında bölünmüş olup, taşkın suyun bir bölümünün taş köprüye ulaşmadan akarı başka yönden verilecek duruma getirilmesi sağlanmıştır.
Yaklaşık 100 yıl önce Taşucu’nda sayılı etkin kişilerden olan Hacı Mehmet Paşa’nın yaptırdığı bilgisine ulaştığımız bu taş köprünün 150 metre güneyinde günümüz SilifkeTaşucu/Anamur (Mersin-Antalya) karayolu geçişi biri eski iğeri yeni sayılan ikiz köprüden verilmiş ve taş köprü üzerindeki olası yıpratıcı araç geçiş etkisi yaklaşık son 45 yıldır kalmamıştır. Burada 45 yıl olarak bir sayı vermemizin nedeni, gerçekte yeni yolun hangi yıl açılıp bu yol üzerinde bugün kullanılan yeni köprünün hangi yıl yapıldığını bildiğimizden değil, buraya komşu olan Seka Akdeniz İşletmesi’nin yapım aralığının 1975-1984 yılları olması dolayısıyladır. Basında büyük bir yalan olarak 1993 yılında değil, gerçeği 2003 yılında ana duruşu verilen, 2005 ile 2006 yıllarında ise birer buçuk ay kapanış öncesi son üretimleri yaptırılan, son olarak 2010 yılı başında işçileri çıkarılıp, 2011 yılında hurdacılara söktürülen bu büyük işletmenin 1975 yılında başlayan 9 yıllık yapım aşamasının sağlıklı olması açısından, günümüzde kullanılan yol üzerindeki köprünün de daha o yıllarda yapılmış olması gerektiği düşüncesi bizi 45 yıl öncesine götürmektedir. (2020 yılına göre)
Devam edecek…

Tema Tasarım | Osgaka.com