PERS YOLU’NDA KARAMANOĞLU YERLEŞİMİ

Kömürcü mevki, iki bölümden oluşur; Aşağı Kömürcü ve Yukarı Kömürcü olarak. Kavaközü Köyü’nün en önemli, en geniş, ekonomik, üretim faaliyetlerinin yapıldığı yerdir.
Batısı, Kartallık Dağı eteğinde bulunan Yukarı Kömürcü Köristanı eteklerinden başlar. Köristan, kaya yerleşimi zamanlarından beri kullanılan, kalabalık bir insan topluluğunun günün koşullarına uygun her türlü ihtiyacını karşılayabilecek, merkez bir kaya konuttur. Kaya kütlesinin, Yukarı Kömürcü zeminine yüksekliği, yaklaşık dört yüz metre civarıdır. Kuzey ucundan, Punura antik kenti yanından, bu günkü Yağlı Yaylası yanından gelip, Mut üzerinden Kıprıs’a uzanan kadim Pers Yolu, Yukarı Kömürcü’ye doğru iner. Önceki zamanlarda, benim çocukluğumda bu yol, çok aktif kullanılırdı. Henüz bu bölgelerde taşıt ulaşımı sağlayabilecek yol ağı yoktu. O dönemlerde, mevcut imkânlarla, topoğrafyada, başka türlü bir yol açmak olası değildi. Yaklaşık on yıl önce buralara, büyük iş makinaları ile ham yollar açıldı ise de, buraları araçlarla kullanmak gene de mümkün olmuyor. Korona salgınının ilk yılında, Pers Yolu geçişini küçük bir motorla yapmıştım. O zaman bu yolu kullandım, ama çoğu zaman motoru kendim taşıyarak. Anlattığım bu yol koşulu, Kavaközü Köyü içinde yerleşik, kayıp kent Sibila’nın, Anadolu’nun tarihi coğrafyasını çıkaran, batılı ve Anadolulu bilim insanlarının, Sibila’yı keşfedememesinin en önemli nedenlerinden biridir. Son günlerde bölge üzerine sanal ortamda yayınlanan fikirlerin, yanlışlarında da önemli bir yer tutar. Bölgenin çocuğu, iyi bir dağcı olan benim içinse muhteşem bir şans. Tam burada, en muhteşem Çılgın Türklerden Turgut ÖZAKMAN hocama bir minnet göndermesi yapıyorum. Bölgeyi yazmaya başladığım sıralar, Çılgın Türkler yayınlandı. Kitabına konu ettiği alanı adım adım dolaştığını öğrenince, yazmaya ara verdim. Doğup büyüdüğüm, aslında bildiğim toprakları, bir araştırıcı gözüyle yeniden gördüm. Anlaşıldığı gibi, yepyeni sonuçlara ulaştım. Kendisine minnettarım. Sağ ol var ol, Çılgın Türk Turgut ÖZAKMAN!
İşte bu koşullardan dolayı Pers Yolu’nun bu noktası, Sibila yönünde, doğudaki dağın bağrına taşındı. Bu yapılan çalışmada, araç trafiğine uygun olmayan bir yol oldu. Bu yol, Yağlı yönünde, Değirmen Boğazı yönünden gelen, ham yolla, Köristan’ın kuzey doğu üst sınırlarında birleşir.
Kuzeyi, yukarıda bağrından yol geçtiğini ifade ettiğim dağ, kuzeyden, Kömürcü Özü ve Değirmen Boğazı arasına tatlı bir eğimle, kısrak başı gibi sokulur. Aşağı Kömürcü’nün merkezine kadar. Burada bir burun yapar, öylece kalır. Tam burunda, Kömürcü özü zeminine, yükseklik iki yüz metre civarı olsa gerek. Bu dağ sırasının tepe kısmı, henüz tarım için sökülmemiş geniş alanlarla doludur. Üzerinde bir faaliyet yürütülmediği için, adına “gen” denir. İşlenmemiş toprak anlamında. Çocukluğumda buraya hayvanlarımızı otlatmaya giderdik. Gen Dağı’nın güney orta kısımları, hafif eğimli, çökektir. Tarım için sökülmüş topraklardır, ekilir. Dağın Kömürcü özüne sokulan burnunun adı, Deve Çökeği’dir.
Deve Çökeği; develerin çökertilip, yük indirme ve yük yükleme için bulunduruldukları yerdir. Aynı zamanda dinlenmeye, yatmaya bırakılan yerdir.
Deve Çökeğinin, Kömürcü özüne süzülen yükseltisinin burun kısmına, Örenden Yaka denir.
Değirmen Boğazı boyunca uzanan kısmına, Erikli Seki denir. Erikli Seki, adını, buralarda bol miktarda bulunan yabani erik ağaçlarından alır.
Pers Yolu’nun Yukarı Kömürcü Köristanı üzeri, kuzey doğusu noktasından, Örenden Yaka’ya düz bir çizgi halinde ilerlemek en kısa yoldur. Çok önemlidir.

Devam edecek…