Sertavul Yaylası ‘nın gelişimi ile yayılımı…
Narlıdere’ye bağlı olan Sertavul yayla yerleşimi, işlek ana karayolu üzerinde konumlu olmasından dolayı bir çekim yeri olup büyüyüp gelişmiştir…
Yazları yoğun yayla yaşamının sürdüğü, kışın ise aşırı soğuktan dolayı karayolu boyu işletmeler dışında yaşayanların Mut’a inip göçtüğü Sertavul’da, bazı aylarda yoğun kar yağışı söz konusu olup ara ara yol akışının kapanması bile söz konusu olmaktadır… İşte bu yüzden Sertavul Yaylası içinden geçen karayolu, Sertavul Geçidi yükseltisine doğru çıkmadan önce, yer altından verilecek 3300 metre uzunlukta gidiş geliş iki ayrı yol damarı açılmasıyla Karaman’a bağlanacak çalışma altına alınmıştır…
Sertavul Yayla yerleşiminin oturum alanı tümüyle yapılarla dolmuş olmasa da, yapılaşmaya açık yayla alanını yaklaşık 1000 dönüm genişlikte ölçtüğümüzü söyleyebiliriz… Bu ölçüme Akçeşme konumunda dağınık olan ek yayla yerleşim alanlarını da eklediğimizde, tüm yayla yerleşim alanı oturumu en az 1250 dönüm, en çok da 1500 dönüm genişlikte görülür…
Ancak Sertavul Yayla yerleşim alanı genişlemeye elverişli olduğundan, ileride oluşabilecek aşırı yapı yoğunlaşması öngörüsü, buranın 2500-3000 dönüm alana yayılabileceğini göstermektedir… Burada özen gösterilmesi gereken konu, yerel Mut yönetiminin sağlıklı yayla yapılaşması yayılımı üzerine düzenleme getirecek olmasıdır… Yapıların kaç katlı olduklarını göz ardı ederek yaptığımız kabaca konut sayımında, yayla yerleşimi içinde en az 800 yapı olduğunu söyleyebiliriz…
Mut yönünden gelindiğinde Sertavul ana yerleşim alanına varmadan önce yolun solunda aşağıda kalan ilk konutlar topluluğunda 100 yapı, Sertavul’a girmeden önce Akçeşme denilen konumda yolun sağı ile solunda sıralanan konutlar topluluğunda yaklaşık 300 olmak üzere toplamda 400 yayla konutu birbirine komşuluk etmektedir… Böylece tüm Sertavul yayla yerleşiminde, yapılar bir kaç konumda yoğunlaşıp dağınık dursalar da yaklaşık 1250 yayla yapısı sayılabilir görülmektedir…
Sertavul Yaylası, Mut ilçesisi’nin baş yaylası olması yanında Silifke’den de ilgi gören çok önemli bir yayla yerleşimidir… Yine Kozlar Yaylası da Mut İlçesi’nin ikinci baş yaylası olarak burada anılabilir…
Sertavul Yaylası ‘nda yerel konumun yağış ile ısı değerleri…
Isı, yağıt türü değerleme ölçümleri yapan dış kaynaklı Meteoblue kurumunun verilerine göre Sertavul Yaylası konumunda en sıcak ii ay yedinci ile sekizinci ayla olmak üzere ortalama ortam sıcaklığı gündüz 27 derece, gece ise 10 derece olarak belirtilmiştir…
Bilindiği üzere yaz aylarında da olsa gündüzleri yayla yakıcı olurken geceleri uyumak için yaylada kalmak yayla yeri seçiminde ana belirteç etkendir… O akımdan geceleri en sıcak ayda bile ortalama 10 derece ölçülen sıcaklık, Sertavul Yaylası’nın çok serin bir ortam sunduğunu bize gösterir… Gece sıcaklığının artık yaylada kalınamayacak düzeye düşmesi sonucu onuncu ayda 4 derece ile dördüncü ayda 2 derece olarak ortaya çıkar… Bu sonuca göre onuncu aydan dördüncü aya değin yaklaşık en azından beş ay yayla konaklamak için çok soğuk görünmektedir… Bu sonuç, Taşeli Yöresi’nde yayla olarak kullanılan bir çok yüksek yerleşim alanı için yaklaşık ortak değerdir…
Yılın içi aylık dilimlerde tümden gökyüzü açık güneşli gün sayısına bakılacak olunursa, altıncı ay ile dokuzuncu ay arası 4 aylık süreçte kesintisiz olarak bulutlanma neredeyse görünmez… Yıl içi ortalama yağışlı gün sayısı yaklaşık 65 gün olup, yağışlı günlerin büyük bölümü neredeyse tümden kış aylarında toplanır… Yılın 160 günü ise yine gökyüzü tümden açık güneşli geçer burada… Yedinci ile sekizinci aylarda gündüz sıcaklığının 35 derece üzerine çıktığı gün sayısı ay başına en az onar gün olarak ortaya çıkar…
Aralık ayı ile yılın ilk iki ayında 5 derece altına düşen aşırı soğuk gündüz sıcaklıkları, eksiye düşen günlerin sayısının ayların yarısına yayılması ile donlanma olarak da görülmektedir… Yine aralık ile yılın ilk iki ayında ay başına ortalama onar gün yağışlı ölçülür… Sertavul Yaylası’nda görülen esintilerde, yel gücünün yıl içi tüm aylarda uyumlu bir esneme oranında tutumlu bir düzende olduğu görülür… Yel yönünün ise kuzey çizgiye çok yakın olduğu, çok az bir açı ile kuzey doğrultunun batı bitişiği yönünden geldiği ölçülmüştür…
1980 yılını başlangıç alan ölçümlerde, son 40 yıl boyunca Sertavul Yaylası’nda sıcaklık ortalamasının yaklaşık 2 derece yükseldiği görülmüş olup, ısınma eğimi yukarı yönde ilerlemektedir… Yine son 40 yıl değerlemesinde yağışların ortalamasına bakıldığında, sıcaklık artışına ters orantılı olarak 50 mm’lik düşüş ölçülebilmektedir…
Haftaya: Sertavul Yaylası ‘nın Doğal Su Kaynağı
