Uzun yıllar İstanbul, Kayseri gibi illerde yerel yönetimlerde basın danışmanlığı yapan dostumuz emekli olunca; Taşucu’nda bulunan ata evini elden geçirerek annesi ile birlikte yeni bir yaşama sevincine giren Rifat Yörük ile Taşucu Arslan Eyce Amfora Müzesinde bir araya geldik.
Ortak yönlerimiz vardı. Söz sohbet derken birlikte getirdiği kitabını imzaladı. Ama o kitap elime yeni geçti, bir çırpıda okudum. Örnek bir yaşam öyküsü. Sıra Dışı Çaycı Kaplan Uzak’ın yaşamı. O anlatmış, yazarımız not etmiş, bir kitap ortaya çıkmış.
5-6 yaşlarında babasının yanında tepsi ile çay taşımaya başlamış. Çocukluk yaşamamış, yaşayamamış. Okulları gece okullarında tamamlamış. Öğretmen olmuş. Ama o çok sevdiği ata mesleği çaycılığa devam etmiş.
Esnafların çeç olduğu yerde, onlara sabah çayını içirmek için saat beşlerde açmış, kazanı kaynatmış. Onlara çaylarını yetiştirmiş. Kardeşleri de ona yardım etmişler. Sonra eşini kaçırmış, o da ona destek olmuş. Limonata, ayran yapmış. Zaman olmuş dükkâna gelmiş ona yardım etmiş.
Çaycılık, hem de yalnız çay ile evini geçindirmiş, evini yapmış, arabasını almış. Sonra da çocukları ile birlikte hafta sonları pikniğe de gitmiş. Örnek bir aile babası, ama biz onu esas toplumcu yanı ile tanıyoruz. İşyerinde ve çevrede sigara yasağı başlamadan sigara içme yasağı koyup, Yeşilay ile birlikte dostlarına sigara bıraktırmış.
Çocuklarını tek tek okutmuş. Onları işe yerleştirmiş. Örnek bir baba olarak Kayseri’de yerini almış. Rusya dan göçüp gelen Çerkez bir aile olarak, onların geleneklerini, yaşamlarını devam ettirmiş, onlarla sosyal ağ kurmuş. Her şeyden öteye Alamescit köyüne gitmiş, okul, cami ve 30 bine yakın ağaç dikmişler. Kimisi para vermiş, kimisi birlikte gidip imece ile köylerini ayağa kaldırmışlar.
Kitapta bir not vardı ki, dikkatimi çekti. Kayseri’de yaşamakta olan Avşarlar, Güneydoğu, Akdeniz’e iskân edilirken, onların yerine Çerkezler getirilmiş. Önce onlarla kavga etmişler, bakmışlar ki onların bir suçu yok, dost olmuşlar.
“Çevremi hep geniş tuttum. Böyle bakış açım da ufkum da genişledi. Dar çevrede sıkılır kalır bir şey öğrenemezsiniz. Hayatta başarılı olmak için dürüst çalışkan ve geniş çevreli olacaksın. Çevreye yatırım çok önemli. Dost Edinme Sanatı’nı en güzel biçimde kullandığıma inanıyor ve güzel dostlarımla gurur duyuyorum.”
“Hangi işi yaparsan yap sevmeli ve emek vermelisin. Gençlere hep bunu tavsiye ederim. Ben mesleğimi çok seviyorum. Dolayısıyla kullandığım araç gerece bile çok dikkat ederim. Mesela yeni aldığım bir demliği sevmezsem hemen imha ederim.
İşimi güzel yaptığım zaman müşterilerin memnuniyeti de beni çok mutlu ediyor. Şimdi bile 5. kattan çay istense hiç gocunmadan, üşenmeden götürürüm. O birin kıymetini bilmeyen doksan dokuzun kıymetini hiç bilmez.”
“İşimde her zaman en iyisini yapmaya çalışırım. Arkadaşlarla yaptığımız Türkiye turlarında ben ilk önce çay ocaklarına bakarım. Bende olmayan, düşünemediğim bir yenilik var mı, diye incelerim. Ama gördüm ki beni geçen olmamış.
Kayseri’de ilk diafon ve telsiz sistemini de ben kurdum. Şimdi de internet üzerinden sipariş alıyoruz. Çay geldiğinde esnafın müşterisi veya dostu çok şaşırıyor. Ne zaman söylediniz, diye soruyor.”
Yazarımız Rifat Yörük dost olduğu Kaplan Uzak ile uzun yıllar sohbet eder, notlar alır. DEMLİ YILLAR yapıtı ile sıra dışı bir çaycının yaşam öyküsünü Demli Yıllar kitabında okuduk. Dileriz başkaları da okur. Kahve, lokal, oyun, okey oynamadan çaycı dükkanında sohbetler etmek, dostlukları ilerletmek. İşten çıkan, evinde sıkılan, bir mekanda dertlerini sağaltıyor. Bunu yaratmak bir sanat olmalı. Demli çay, yazın soğuk bir limonata ya da ayran.
Rifat Yörük’ü iyi ki tanıdım. Şimdilerde annesi ile birlikte mutlu. Ama onun ile birlikte tanış olduğumuz müzede şimdilerde Şiir Günleri düzenliyorlar. Resmiye Özel dostumuz ile birlikte müze sanat etkinlikleri ile anlam buluyor. Yazıları ile Sesimiz Gazetesi’nde bizlere ışık tutuyor. Ama daha önemlisi yazdığım öykü, araştırma kitaplarını önce onun ile paylaşıyorum. Sayfa sayfa okuyor. Düzeltmeleri yapıyor. Artık çıkacak kitaplarım sizlere daha düzgün ve anlamlı olacak. Emeklerine sağlık. Demli Yıllar bir yaşamın aynası olmuş.
(*) DEMLİ YILLAR – SIRA DIŞI ÇAYCI KAPLAN UZAK – RİFAT YÖRÜK. YÜZLEŞME YAYINLARI. yuzlesmekitap@gmail.com (0535 479 79 90) ÜSKÜDAR – İSTANBUL.