Muz deyince aklımıza ANAMUR muzu gelirdi. Sonra iri iri olan, lezzeti olmayan Erdemli muzu. Muz önce bahçeye ekildi. Bir ağaçtan 50 kg olurken, aman don vurmasın, aman sıcak olsun, diye örtü altına alındı. Bu kez bir ağaçtan alınan ürün bir daldan alınmaya başladı.
Bir de baktık yamaçlardan düz ovalara seralar kuruluverdi. Örtü altı ürün kültürü sırasında çilek de onun arasında çeşni oldu.
Bir baktık tam muzlar olurken, Mersin Limanına bir gemi yanaştı. İçinde ithal muz ortaya çıktı. Birilerinin üreticilere karşı garazı vardı. Ürün kalitesi, aroması ile Anamur muzu dünya kalitesinde yerini aldı.
Gün oldu, Anamur, Bozyazı, Aydıncık’ta seralar kurula kurula tarla kalmadı. Tarlalar turizm alanlarını geçiverdi.
Birkaç yıl öncesine kadar Silifke ovasında örtü altı serada çilek, domates, biber, patlıcan, salatalık ile ürün yarışı yapılırken, yüksek yüksek seralar ortaya çıktı. Poyrazı güzel Silifke’de muz seraları başladı.
Yerini hazırla, kredi hazır. Aldığın kredinin % 50 – 70 oranı devlet tarafından desteklendi. Yani teşvik edildi. Şimdilerde Silifke ovasında yaklaşık 5 bin dekar örtü altı muz seraları yerini aldı.
Ekiyorsun, 5 yıl ürün alıyorsun. Ürün pazarlama süresi daha geniş, şimdilerde Anamur muzu ile kalitede yarış ediyor. Pazarda hangisi olduğunu soran yok. Akdeniz’in kıyısında nemli havada seraların altında büyümeye devam ediyor.
Bir üreticiye sorduk: Neden Muz serası?”
“Yerim vardı. Emekli olmuştum. Aldım krediyi, yarısını da devlet karşıladı. Üretiyorum. Eh pazarda bulunuyor. Üretmeyi sevdim.”
Diğer bir üreticiye sordum: Bir dönüm seradan ne kadar ürün alıyorsun?
“7 ton.”
“Nasıl kurdunuz?”
“Kadın girişimciye özel teşvik var, dediler. Anadan, atadan miras kalan 12 dönüm yere sera yaptık. 2 sene ödemesiz, % 1,8 kredi aldık. Faizin de % 70’ini devlet karşıladı. Karı koca, çocuklar hep birlikte aile olarak üretmeye devam ediyoruz.
“Don ile aranız nasıl?”
“Burada don az oluyor. Olduğu günlerde sulama yaparak buharından sera ısıtılıyor.”
“Bu gün sera kurmak istesek yaklaşık maliyeti nedir?”
“Dönüm maliyeti 250.000 lira.”
Sökün köyünde ziyaret ettiğim muz serasından sonra, okuyucularımla Silifke muzunu paylaşmak diledim.
Narenciye, çilek, domates, biber, patlıcan, yer fıstığı, dağlık kesime üzüm, elma, nohut, buğday, elma, derken ürünlerimize muz girdi.
Güney Asya’da muzun kurutmasını, dondurmasını duymuştum. Sanayi ürünü muz ve diğer ürünlerin organize sanayinde pazarlanmasını hayal etmeye başladım. Üzümler şarap oluyor. Bakliyatlar, özellikle narenciye ürünlerinin sanayi ürünü olarak pazarlanması neden olmasın.
Not: Resimleri ile Ümit Halit Üçyıldız’a, Nazmi Kalay ve Hüsnü Sütlüoğlu’na da katkıları için teşekkür ediyoruz.