Adayı telaşsızca gezdikçe arka tarafların daha ıssız, boş ve daha sakin olduğu görülüyor. Elektrik enerjisi üretim yerleri çoğunlukla arka tarafta. Adanın doğal yapısı günümüze kadar korunmuş, henüz pek fazla bozulmamış, büyük bölümü imara açılmamış. Yeni yeni arka taraflarda ufak ufak butik otel inşaatları başlamış. Bu inşaatları adanın mimari bütünlüğünü bozmayacak şekilde, kurallara uyarak yapma zorunluluğu varmış. İşin en güzel tarafı ise bütün evler aslına uygun şekilde restore ediliyor ve yapılıyormuş. Havası çok güzel, bol iyot kokulu. Çok huzurlu, denizi tertemiz ve serin. Bir Ayazma Plajı var ki tadına doyulmuyor… Merkezden 7 km kadar uzakta, pırıl pırıl sanki içilecek kadar temiz bir denizi var. Elekten elenmiş gibi ince, altın renkli kumu ile sahili harika bir yer. Rumca da “kutsal su” anlamına gelen Ayazma’nın plajında suya girenlerin on yıl gençleştiğine inanılırmış. Acaba bu şahane denize girip çıktıktan sonra bizde bu nedenle mi kendimizi genç ve güzel hissetmiştik kim bilir? Sakin ve harika bir ada turu yaparak başladığımız yere tam bir daire çizerek döndük. Merkezde turistik eşya ve adada üretilen yiyeceklerin satıldığı dükkanların ilk adaya çıktığımız yerde, çınarların altındaki çarşı bölgesinde hareketli bir yoğunluk vardı. Buralar serin çay bahçeleri, çeşitli hediyelik eşya satıcıları, dondurmacılar, pastaneler, üzüm ve domates reçel kavanozlarının yanı sıra çeşit çeşit reçelleri olan satıcılar, telaşlı alıcılar ile etraf çok renkli görünüyor. Küçük ölçekli çeşitli aile imalathaneleri ve şarap işletmeleri bulunuyor. İsterseniz işletmeleri gezip üretimler hakkında kısa tanıtım bilgileri alabiliyorsunuz. Gözlerimiz o güzel çiçekli, rengarenk, muhteşem mimari özellikte ki evler ve mekanlarla bayram ederken, ruhumuz yüz yıllar öncesindeki, zamanın ruhuna giderek nostalji koridorlarında gezindi. Çınar altı çarşısını gezdikten sonra çay bahçesinde biraz dinlenip o birbirinden güzel lezzetlerden tattık. Tarihi kale ile hoş geldiniz diyen Bozcada zihnimizden zor silinecek. Dostlarla gezimizin sonuna gelmişken O görkemli kalesinin görüntüsü ve akşam güneşinin muhteşemliği ile Bozcaada bizleri yine bekleriz dercesine güzel anılarla dolu şekilde saygıyla uğurladı. Dönüşte üstümüz de tatlı bir yorgunluk vardı.
Kuzey Ege’yi farklı yıllarda tekrar tekrar gezmeme rağmen bu muhteşem doğaya doyulmuyor her zaman keşfedecek bir yerler bulunuyor. Bu bölgenin de yurdumuzun diğer taraflarında olduğu gibi pek çok gezip -görülecek güzellikleri var. Kısa kısa bu harika yerlere değinmek istiyorum.
Bunlardan birisi Ören. Kuzey Egede Kaz dağlarının eteklerinde güzel, şirin bir ilçe. Burhaniye’nin denizle kıyısının olduğu yerde bulunuyor. Çeşit çeşit doğal meyvesi- sebzesi olan harika doğal lezzetleri bulabileceğiniz köylü pazarı, temiz sahili, soğuk ve sığ denizi, sağlıklı havası ile yaşanmaya değer güzellikte bir yer.
Bir başka muhteşem yer Cunda adası, diğer adıyla Alibey adası. Ayvalık ilçesine bağlı şirin mi şirin, çeşit çeşit deniz ürünlerini tadabileceğiniz, deniz kokan manzarasıyla, davetkar duruşlu pek çok restoranın olduğu bir ada. Deniz ürünleri ve zeytini çok meşhur. Turistik yönüyle de öne çıkıyor. Özellikle deniz kabuklarından yapılmış çeşit çeşit hediyelikler sizi adeta büyülüyor. Şık evler tarafından karşıladığınız, değişik ve pek çok çeşitli turistik eşyaları bulabileceğiniz, sahilinde ise özel günler dışında ki zamanlar da sakince dinlenilebileceğiniz, huzur kokan bir yer. Anakaraya köprü ile bağlı ve aslında kara yolu ile de gidilebiliyor. Kızlar Manastırı, Çamlı Manastır, Koruyan Meryem Ana, Ay Işığı ile İlyas Peygamber Manastır ve diğer manastırlar ile Hamidiye camiyi gezilebilecek tarihi yapıların en önemlileri. Rahmi koç Müzesi, Cunda Yel değirmeni, Taş kahve, Tarihi pazarı, Cunda Despot Evi ise burada diğer gezilecek yerler
Şeytan sofrası adıyla anılan seyir yeri ise Ayvalık Küçük köy mahallesine bağlı. Sofra biçimini hatırlatan şekli ile yüksek kayalıklarda ki terasından muhteşem deniz manzarası olan bir tepe. Bu göz alabildiğine sonsuz doğa sizi adeta büyülüyor. Midilli adasıyla birlikte pek çok değişik büyüklükte adaları ve manzarayı bakmaya doyamadığınız kuş bakışı şekilde görüyorsunuz. Bu harika görselin yanı sıra, rehberimizin anlattığı; şeytanın ayak izinin burada bulunduğuna dair ilginç ve mistik hikayeden oldukça etkileniyoruz.
Diğer bir görsel tabiat mucizesi olan Hasan Boğuldu Göleti ile Sütüven Şelalesi, Balıkesir’in Edremit ilçesinde Kaz Dağları milli Parkının içinde yer alıyor. Şelaleyi görmek için arabadan indikten sonra belli bir yerden sonra bayağıca taşlı olan yoldan yürüyerek gitmek gerekiyor. Soğuk tertemiz suyuna, su sesine, yeşilin her tonuna doyacağınız, şahane ortamı ile sizi mest edecek bir doğa harikası yerler.
Kaz dağlarını yükseklerinde Kuzey Ege’de bulunan gezilecek yerlerden bir diğeri ise Adatepe köyü. Köyün geçim kaynakları zeytincilik, balıkçılık ve turizm olan taş evleri ve manzarası ile çok meşhur, küçük ama yemyeşil şirin bir doğa harikası. Küçük Kuyu’dan 3 km kadar yukarıda. Adatepe Kaz dağlarının zirvesinde bir sit alanı. Araba ile bile olsa yorucu tırmanmanın sonucunda şahane deniz ve orman manzarası ile sizi ve gözlerinizi adeta ödüllendiriyor. Deniz sanki ayaklarınız altında ve muhteşem kuşbakışı sonsuz manzarası ise büyüleyici. Burası tertemiz, doğal, küllerinden yeniden doğmuş, doğa ve tarihin birleştiği, ekonomik olarak kendi kendine yeten bir köy. Türk ve Rumlar bir arada yaşıyorlar. Taş mektep, mitolojik öyküsüyle Zeus Altarı, zeytin müzesi, gezilecek yerlerinden bazıları. Osmanlı tipi konaklar, deniz ve dağ turizminin bir arada olduğu Yeşilyurt köyü ve Antik kent Assos bulunduğu alanları da gezebilirsiniz. Küçük Kuyu’da bulunan sabunhane ile o civardaki zeytin müzesi ve Eko turizmin olduğu Mehmet alan köyünün de yer aldığı bir bölge burası. Halk çok misafirperver. Bir başka zaman ailecek gidişimizde bizim aracımızda bir sıkıntı olmuştu insanlar yardımcı olmak için adeta seferber olmuşlardı.
Ayvalık, Balıkesir ilinin denize kıyısı olan, yazın çok kalabalık nüfuslu bir ilçesi. Bölgenin güzide turizm merkezlerinden. Harika kumu ve sahili ile Sarımsaklı plajı da ayrıca büyüleyici.
Arkadaşlarım ile olsun sonra ki zamanlarda ailemle olsun buraları tekrar tekrar gezme fırsatım oldu her zaman keşfedilecek bir yer var kuzey Ege’de. Ailem ile son gezimizde son durak olarak yine Çanakkale’ye geçerek il sınırları içinde bulunan Gelibolu yarımadasına geçtik. Bütün dünyanın payına düşeni fazlasıyla aldığı, Çanakkale şehitliğimizde, şehitlerimizin huzurundayız. Buraya her geldiğimizde çok yoğun, hüzünlü ve karışık duygular yaşıyoruz. Tüm şehitlerimizin mekanları cennet, ruhları şad olsun.
Birinci dünya savaşında Çanakkale’de şehit düşen tüm askerlerimizin isimlerinin bulunduğu, aziz şehitlerimiz anısına yapılan dört ayaklı ve kubbeli 41,7 metre yükseklikteki Çanakkale Şehitler Abidesi vakur duruşuyla, muhteşem doğanın içinde adeta “Çanakkale geçilmez” diye tüm dünyaya bir kez daha haykırıyor. Şehitliğin çevresindeki alanda Mustafa kemal Çanakkale ‘de Anıtı, Yaralı asker Anıtı, Meçhul Asker Anıtı, Mehmetçik Anıtı ve Türk bahçesi bulunuyor. Eşimin tarihçi olması sebebiyle biz yürekleri burkan savaşın detaylarını öğrenmek bakımından hayli şanslıydık. Siperleri gezerken anlattıkları ile adeta o zamanlarda yaşıyormuşuz ve oradaymışız gibi o anları en derin şekilde iliklerimizde hissettik. Hepimiz anlatılamaz derecede yine üzüldük, hüzünlendik… İçimizi her zaman olduğu gibi buruk olsa da, sonsuz bir gurur kapladı.
Son Kuzey Ege seyahatimizle yine hem bedenlerimiz hem de ruhlarımız tazelendi. Bir gün buralara sizin de yolunuz düşerse ki bence gelmediyseniz, buraları görmediyseniz yolunuzu mutlaka düşürün. Gerek aileniz ile gerekse de dostlarınızla gezdiğinizde siz de bu çok zengin tarihi yerlerin ve doğanın tadına doyulmadığının farkına varacaksınız.
KAYNAK GÖSTERİLMEDEN KISMEN YA DA TAMAMEN ALINTI YAPILAMAZ.
Şerife ÜNÜVAR – 2022
Kaynaklar: Dr. Öğr. Üyesi Süleyman Ünüvar (canlı kaynak)
T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı
Çanakkale İl Kültür Müdürlüğü
Türkiye Kültür Portalı.
