FLAŞ HABER:
Ana Sayfa Gündem 19 Ekim 2021 377 Görüntüleme

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktiviteyi Anlamak

Bu haftaki yazımı, toplumda görülen dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunu daha iyi anlamak ve anlatmak adına DEHB tanısı almış birisinin deneyimlerinin ışığında destekledim. Umarım yol gösterici niteliktedir. Ona deneyimlerini bütün açıklığıyla benimle paylaştığı için çok teşekkür ederim.
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu toplumda az görülen bir durum değildir. %5 – %12 arasında bir oran vardır. DEHB, genetik özelliklerle çevresel biyolojik faktörlerin etkileşimi sonucunda beyinde nörobiyolojik bozukluklara yol açan bir hastalıktır. (Yeterli nörotransmitter olmaması) DEHB oluşumunda genetiğin rolü % 80-90 dolaylarındadır. Sanıldığının aksine anne-babanın çocuğuna hatalı davranması DEHB’ın nedenleri arasında değildir. Anne-babanın hatalı tutumları DEHB belirtilerinde artışa veya DEHB’ye başka psikolojik sorunların eklenmesine yol açabilmektedir.
Çocukta dikkat kusuru özellikle eğitim hayatının başlamasıyla belirgin hale gelir. Okul öncesi dönemde de her şeyden çabuk sıkılan ve bıkan bu çocuklar, oyuncaklardan dahi sıkılıp kısa bir süre sonra onları parçalamayı tercih ederler. Okulun başlamasıyla birlikte öğrenmeye karşı ilgisizdirler. Ödev yapmayı sevmez, anne/baba ve öğretmenin zoruyla ödev yaparlar. Ödevleri yapmakta hayli zorlanırlar. Masanın başına oturamaz, otursalar dahi çeşitli bahaneler uydurarak (tuvalete gitme, su içme gibi) sık sık masa başından kalkarlar. Anne/babayı ders çalışırken sürekli yanlarında isterler. Üzerine aldıkları bir işi sürekli bitirmekte zorlanır, bir işi bitirmeden hemen diğerine geçerler. Kendileriyle konuşulduğunda sanki konuşanı dinlemiyormuş görüntüsü verirler. Bir komutu birkaç defa söyledikten sonra yerine getirirler. Temelde DEHB’ın 3 belirtisi vardır;
Aşırı Hareketlilik: Hareketlilik çocukluk döneminin normal özelliklerindendir. Hareketliliğin yaşıtlarına göre belirgin olarak fazla olduğu, bu davranışların oyun, anaokulu, okul gibi günlük işlevlerde, arkadaş, aile ve/veya öğretmenler için sorun oluşturduğu yani çocuğun işlevselliğini etkilediği durumlarda aşırı hareketlilikten söz edilebilir.
Dikkatsizlik: DEHB’li çocuklar dikkatlerini bir noktaya toplamakta zorluk yaşamaktadırlar. Ayrıca, dışarıdan gelen uyaranlarla dikkatin kolayca dağılması, düzenini sürdürmede zorlanma, eşya ve oyuncakları sık sık kaybetme, aldığı sorumluluk ve görevleri unutma gibi belirtiler de dikkat problemlerine işaret ederler.
Dürtüsellik: Sırasını beklemede zorlanma, isteklerini erteleyememe, daha soru bitmeden yanıt verme, acelecilik, başkalarının sözlerini kesme gibi davranışlar ve bu davranışlar sonucu çocuğun işlevselliğinin olumsuz yönde etkilenmesi durumu, dürtüsellik sorunlarını düşündürmelidir.
Bu çocukların yaşantısında ailenin tutumu çok önemlidir. Bu kimyasal bir olay olduğu için çocuğun bir kusuru yoktur. Ailenin çocuğa psikolojik baskı hatta bazen psikolojik şiddete giden tavır ve söylemleri çocukta performans anksiyetesi ve özgüven kaybı gibi daha büyük sorunlara yol açar. Performans anksiyetesi yaşayan çocuklar uzun süreli sınavlarda (Yazılı,YKS,LGS vb.) elleri ayakları birbirine dolaşır, potansiyellerini kanıtlayamazlar. Bu durumlarda çocuğu eleştiren aile mevcut durumu daha vahim bir hale getirir. Çocuk hem ailesine karşı kendini suçlu hisseder hem de kendini suçlamaya başlar. Bu özgüveni örselerken aynı zamanda performans anksiyetesi (kaygı) seviyesini daha yukarıya taşır. Bu durumu daha da kötüye götüren sonsuz bir döngüye sokar. Çocuğun tembel ya da sorumsuz gibi negatif nitelendirmeleri sonucu çocuğun sosyal hayatına da doğrudan etki eder. Eğer bahsedilen semptomlardan birkaçı varsa çocuğunuzun DEHB’li olup olmadığını anlamanız çok kolay.
Klinik bir psikologla beraber yapılacak MOXXO testiyle çocuğunuzun DEHB’li mi yoksa sadece sesli uyarıcılarda dikkati nasıl görsel uyarıcılarda dikkati nasıl dürtüsellik seviyesi nedir tüm soruların cevaplarını bulabilirsiniz. DEHB bahsettiğim gibi performans anksiyetesi, kaygı bozukluğu, kendini gerçekleştirememe ve depresyon gibi ağır psikolojik sorunlara yol açabiliyor. Ertelemeniz veya geç kalmanız sorunu kronik bir hale getiriyor ve tedavi daha da güçleşiyor. Erken tanı önemli olduğu için konuyu çocuklar üzerinden anlattım fakat dikkat eksikliği ve bozukluğu çocuk,ergen,yaşlı herkeste görülebilen bir durumdur. Yani sizde bir DEHB’li olabilirsiniz. Bir DEHB’li olarak size birkaç tane tavsiye vermek istiyorum.
EPA ve DHA içeren şeyleri tüketmemiz gerekiyor. Genellikle balık yağı kullanılıyor fakat Kril yağı EPA ve DHA açısından çok daha zengindir. Takviye olarak FOLİKASİT kullanmakta çok faydalıdır. Bunların belirli değerleri vardır ve ona göre alınması gerekir. Kan testi yaptırıp eksikliğe göre kullanmanız gerekir. D3 vitamini ve B12 takviyesi yine testlere göre alınması gerekir. Hatırlatmak için tekrar söyleyeyim bu çok sık rastlanan bir durumdur sadece tanısı konmamıştır. Bu durumun tembellikle, zeka düzeyiyle hiçbir alakası yoktur. Gözardı edildiğinde toplumun belki bir mühendis, sanatçı, doktor gibi yetişmiş bir iş gücünü kaybetmesine yol açar. Kendini gerçekleştirememiş bir bireyin mutsuzluğu toplumun da ruhsal sağlamlığını zedeler. Daha teknik ve detaylı bilgi için Google Akademik’ten yararlanabilirsiniz.
“Eğitimde kaybedilecek tek bir fert yoktur.” M. Kemal ATATÜRK

İlginizi çekebilir

PSİKOLOJİDE AŞK TÜRLERİ

PSİKOLOJİDE AŞK TÜRLERİ

Tema Tasarım | Osgaka.com