Dünyanın değiştiğini ve artık dijitalleşmenin olacağını hepimiz biliyorduk. Ancak salgın ve dünya üzerindeki etkileri düşündüğümüzden hatta hayal edebileceğimizden çok daha hızlı bir değişim getirdi yaşamlarımıza. Eğitimciler ve uzmanlar toplumda çocukların ekranlar karşısında geçireceği zamanı sınırlandırmakla ilgili çalışmalar yapıp ve bununla ilgili uyarılarda bulunurken, çocuklar zaruri sebeplerden ekranlardan ayrılamaz bir duruma geldi. Sadece çocuklar mı peki; ekrana zorunlu tabi olanlar? Hayır, tabii ki dünya olarak hayatımızın büyük bir kısmını ekranlara ayırmak zorunda kaldık bu süreçte. Eğitim, çalışma hayatı, dünyadaki gelişmelerden haberdar olma isteği bizleri ekranlara bağladı desek abartmış olmayız. Bu durumların dışında bir de evde geçirilmesi gereken bir zaman, çocukların birikmiş enerjileri, sosyal yaşamdan uzak neredeyse birbirini takip eden aynı denecek günleri de düşünürsek maalesef dijital dünyanın bizleri içine çekip yutmak için çok da uğraşmasına gerek kalmadı.
Zaten salgın sürecinden önce ekran bağımlısı olan kişi sayısı fazlayken bu sayı günümüzde ikiye katlamış durumda. Karşı karşıya kaldığımız durum can sıkıcı ve ekranın cazibesi de çok güçlü, çünkü nörobilimsel testler sonucunda, uzmanlar elektronik cihazların dopamin, kortizon üretimini arttırdığını söylüyor. Bu hormonlarda mutlulukla ilgili olduğundan bireylerin de gençlerin bu tarz oyunları cazip bulmasının önemli nedenlerinden birisi ve gençler bu nedenle çok hızlı bir şekilde ve yüksek seviyelerde bağımlı olma yoluna giriyorlar. Yine iletişim becerilerinde sıkıntı yaşayan, sosyal becerileri zayıf, kendini yeterince ifade edemeyen çocuk ve gençlerin daha çok ekran bağımlılığına yöneldiği de bilinmektedir. Aslında buradan şunu anlıyoruz; mutluluk ihtiyacı, sevgi ve ilgi ihtiyacı çocukları bağımlılığa sürüklüyor. Öyleyse bizlere de çocuklarımızla daha kaliteli zaman geçirmek, onların gelişim alanlarını desteklemek için farklı uğraşları bulmak ve çocukları/gençleri bu uğraşlara yönlendirmek düşüyor. Çocuklarımıza evde veya dışarıda yapabileceği, yaparken de keyif alıp mutlu olacağı uğraşılar bulup yönlendirebiliriz. Hobi (uğraşı) insanların esas işlerinin dışında keyif alarak yaptıkları işlerdir. Çocuklarında dersler ve ödevler haricinde keyif aldıkları ve ilgi duydukları uğraşılarla vakit geçirmelerine katkı sağlamak onlar adına büyük bir destek olacaktır.
Peki, çocuğumuzun ne ile uğraşmaktan hoşlandığını, ilgi alanlarını nasıl bileceğiz, bulacağız?
Anne baba olmak aynı zamanda iyi bir gözlemci olmayı gerektirir. Çocuğumuzun oyunlarını ne ile nasıl oynadığını bilmek önemli bir yaklaşımdır. Böylece çocuğumuzun ilgi alanlarını daha rahat görebiliriz.
Çocuklar küçük yaşlarda; boyama, resim, müzik, yapı inşa oyunları, kitap okuma-yazma, çeşitli kutu oyunları oynama veya açık havada yapılan faaliyetlerle daha fazla ilgileniyorken, yaşları ilerledikçe sportif aktivitelere yönelme daha çok görülmektedir. Çocuklara hobi edindirirken onun ne istediği ve nelerden keyif aldığı belirleyici çizgi olmalı. Anne babalar olarak kendi içimizde yaşattığımız ukdelerimizle ilgilenmesi konusunda çocukları zorlamaya veya aşırı ısrarcı olmaya yeltenirsek emin olun bu iş elimizde patlar. Yukarıda da belirttik; hobi severek yapılırsa bireyi rahatlatır ve keyif verir.
Büyük küçük herkesin kendini iyi hissettiği bir uğraşının olması gerçekten de hayatın zorlu ve stres dolu yollarında koşarken bir nebzede olsa nefes ve hayata mola tadında olacaktır. O nedenle çocuklara bir hobi edinmelerini tavsiye etmekten ziyade yetişkinler olarak eğer hala kendi ilgi alanlarımızı keşfetmediysek; fırsat bu fırsat hem çocuklara model olalım, hem de kendimize kısa hayat molaları için zaman ayırmış olalım. Bir kaç yıl önce yaptığım bir proje çalışmamda ebeveynler artık malzemeleri kullanarak çocuklarıyla beraber oyuncak yapmışlardı. Çoğu bu çalışmayla çocukluğuna doğru bir zaman yolculuğu yaptığını söyleyerek çocukluk oyuncaklarını yeniden yapmışlardı. Ve aslında oyuncak yapmaktan çok büyük bir keyif aldıklarını belirterek proje bittikten sonra da bunu hobi olarak yapmaya devam edenler olmuştu. Projeyi hatırlamışken, sizinle de kısa bir zaman yolculuğuna çıkalım mı? Sizler en çok neleri yapmaktan keyif alıyordunuz ya da alıyorsunuz sevgili ebeveynler. Bazen unuttuğumuz bir uğraşımız yeniden bize nefes olabilir. Unutmayın mutlu edebilmek için önce mutlu olabilmek gerekir. Hobiler de bireyi mutlu eden önemli faktörlerdendir.
Dolu dolu mutluklular için küçük uğraşların sizin ve evlatlarınızın hayatlarınızda yerini almasına izin verin.
Unutmayın mutluluk her yerde, görmesini bilene…